Mương oxy hóa là công trình xử lý nước thải, hoạt động theo nguyên lý sinh học hiếu khí hay nói cách khác đây là hệ thống cải tiến của bể aerotank kết hợp giữa khuấy trộn đồng thời với kéo dài thời gian tiếp xúc giữa Vi sinh vật hiếu khí và các chất hữu cơ nhằm xử lý triệt để Nitơ, Phốt pho và các chất hữu cơ khác.
Việc sử dụng lượng bùn hoạt tính lơ lửng và chuyển động liên tục nhằm phá hủy các hợp chất hữu cơ nên mương oxy hóa có sinh khối lớn cũng như sinh ra lượng bùn chết lớn. Sau quá trình phản ứng thì nước thải được chuyển đến bể lắng nhằm tách toàn bộ lượng bùn ra khỏi nước thải đầu ra.
Nhằm duy trì lượng bùn trong mương oxy hóa thì lượng bùn tại bể đầu ra sẽ được tuần hoàn lại khu vực đầu dẫn. Người ta thường gọi lượng bùn này là bùn hoạt tính.
Việc sử dụng mương oxy hóa kép sẽ làm cho hệ thống xử lý nước thải giảm được bể lắng bậc 1, chỉ duy trì bể lắng bậc 2 nên hệ thống gọn hơn và dễ vận hành hơn.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của mương oxy hóa
Mương oxy hóa kép thông thường được xây dựng theo hình oval, có chiều sâu mương từ 1m - 1,5m, trong mương thường duy trì vận tốc dòng nước từ 0,1m/s đến 0,4m/s. Nhằm tạo nên sự tiếp xúc tốt giữa nước, oxy, bùn hay nói cách khác là tăng hiệu quả của quá trình hoạt động hệ thống nhằm duy trì và phát triển sinh khối thì thường bố trí thêm thiết bị khuấy trộn trục ngang.

Nhằm tăng hiệu quả cũng như tăng quá trình phản ứng đồng thời giảm không gian xây dựng hệ thống xử lý nước thải thì mương oxy hóa thường được xây dựng theo hình zigzac.
Nguyên lý hoạt động của mương oxy hóa
Với những đặc điểm cấu tạo như trên thì khi bùn hoạt tính phát triển, các vi sinh vật cùng với oxy sẽ bẻ gãy các mạch, các chất hữu cơ của các chất gây ô nhiễm, phát triển sinh khối và giảm nồng độ ô nhiễm có trong nước thải. Quá trình oxy hóa, phản ứng xảy ra dọc mương oxy hóa và sự khuấy trộn giúp tăng quá trình phản ứng nhưng thực tế đã chứng minh quá trình phản ứng diễn ra hiệu quả nhất ở một số điểm sau:
- Khu vực đầu máy thổi khí: Với mật độ oxy lớn cũng như các vi sinh vật hiếu khí sẽ phân hủy trực tiếp các chất hữu cơ, giảm COD, BOD5, quá trình Nitrat hóa gốc NH4+ thành gốc NO3-.
- Khu vực khuấy trộn: với hoạt động đảo trộn của máy khuấy thì hỗn hợp bùn và nước thải có sự tiếp xúc tốt nhất.
Sau quá trình phản ứng giữa bùn hoạt tính, oxy và các chất hữu cơ trong nước thải thì hỗn hợp được chuyển đến bể lắng thứ cấp nhằm tách bùn ra khỏi nước thải. Sau đó, một phần bùn sẽ được đưa trở lại mương oxy hóa nhằm tăng nồng độ bùn hoạt tính..
Ưu và nhược điểm của mương oxy
Mương oxy hóa có những ưu điểm như sau:
- Chi phía vận hành tương đối thấp do sử dụng ít điện năng;
- Thời gian vận hành lâu dài, có thể đến hơn 40 năm do có độ tin cậy, an toàn cũng như ít bị sốc tải do thay đổi nồng độ và lưu lượng;
- Lượng bùn sinh ra ít hơn các loại bể sinh học hiếu khí tương tự;
- Có khả năng xử lý Ni tơ tương đối tốt;

Mương Oxi hóa do HTC E&C xây dựng